Η ΛΑΛΙΑ ΜΑΣ

6/3/20

Η ΛΑΛΙΑ ΜΑΣ

 Ευλογημένος όποιος γεννήθηκε σε τούτο τον τόπο. Εδώ που τα βουνά, τη μέρα μάχονται με τον βοριά και την νύχτα σμίγουν ερωτικά με το φεγγάρι. Εδώ που τα χαράκια μοσχομυρίζουν δίκταμο, θυμάρι κι ας είναι ματοβαμμένα, κι ας σκεπάζουν σωρούς προγονικά κόκκαλα. Εδώ, που και στη πιο ψηλή κορφή σε βρέχει το κύμα της θάλασσας. Εδώ που τα σύννεφα δεν μπορούν να κρύψουν το τόσο γαλάζιο του ουρανού.

Η πιο ψηλή κορφή της Κρήτης που την βρέχει το κύμα

Το χώμα σε τούτο τον τόπο γεννά ανθούς, καρπούς μα γεννά και φωτιά, μπαρούτι, θρήνους και γέλια. Πολύγεννη τούτη η γη γιατί βαστούν ανάδοση, τα σπαράγματα των μινωικών αγγείων και τα σκόρπια πελέκια των αρχαίων σπιτιών που κρύβονται στα σπλάχνα της.

Μα πιότερο ευλογημένος είναι οποίος κουβαλά στα στήθια του την λαλιά τούτου του τόπου, όποιος μιλά κι όποιος σκέφτεται με την γλώσσα αυτή την θεόπλαστη. Ευλογημένος ο ποιητής τούτου του τόπου γιατί μια λέξη μπορεί να την πει με χίλιους τρόπους. Ευλογημένος αυτός που ερωτεύεται σε τούτο τον τόπο γιατί μπορεί να ομορφοξομπλιάσει τον πόθο του στο αργαστήρι τούτης της λαλιάς.

Πόσες λέξεις δεν ταξιδεύουν μέσα στο χρόνο σκεπασμένες με τα πέπλα των αιώνων. Ο αρχαίος όμβρος έγινε ομπρά, ο πράος έγινε μπραγός, το ανιστορέω έγινε ανεστορούμαι, το αρχαίο εξανοίγω έγινε ξανοίγω, το ερίφιον, ρίφι. Άλλες πάλι λέξεις έμειναν ίδιες, με τον ίδιο μουσικό ρυθμό μέσα τους, η κλίνη, ο αμανίτης, ο όφις, το σαλεύω, το κατέχω, το ορέγομαι, κι άλλες τις βρήκαμε σε πήλινες πινακίδες, χαραγμένες πριν 3500 χρόνια με περίεργες γραμμές κι όταν καταφέραμε να τις διαβάσουμε ακούσαμε την φωνή μας να λέει, μέλι, αίγα, θυγατέρα, θεοί.

 

Συλλαβογράμματα της Γραμμικής Β’ που αντιπροσωπεύουν την λέξη «Θύγατερ».

Η γλώσσα τούτη η αθάνατη κουβαλά στους ώμους της την ιστορία και τον πολιτισμό του λαού μας, μα κι άλλων λαών. Σαν το θεριό κατάπιε μέσα στους αιώνες άλλες γλώσσες, ήθη, έθιμα και κράτησε ότι χρειαζόταν ή ότι της ταίριαζε. Όσοι ξένοι γνώρισαν αυτή την λαλιά ή έστω όσοι απλά την άκουσαν, καταδικάστηκαν να κουβαλούν ένα κομμάτι της για πάντα μαζί τους.  Αγαπήθηκε πολύ και επηρέασε όλους τους μεγάλους τεχνίτες του λόγου που γέννησε αυτή η χώρα. Σε αρκετά από τα μεγάλα αριστουργήματα που έγραψαν αυτοί οι γίγαντες, μέσα βαθειά χτυπά η καρδιά του Κρητικού λόγου. Τούτη η λαλιά σαν την όμορφη γυναίκα βγαίνει στην στράτα φορώντας στο λαιμό της αρχέγονα στολίδια, στ’ αυτιά της δροσοσταλίδες της αυγής, η ποδιά της ομορφοκεντημένη με κρίνα της θάλασσας κι άγριες βιόλες του αοριού, το πουκάμισό της σύννεφο μπαμπακερό της άνοιξης, το κεφαλομάντηλό της φρέσκο χιόνι που σκεπάζει τις κορφές, τα μάτια της κατάμπλαβη θάλασσα, το βλέμμα της άγριο και γλυκό, το ζάλο της του έρωτα και του πολέμου. Πώς να μην την αγαπήσεις με την πρώτη ματιά.

 Μόνο υπερηφάνεια πρέπει να νοιώθει ο Κρητικός για τη γλώσσα του, όχι μόνο για τον πλούτο της, όχι μόνο για την ομορφιά και την φρεσκάδα της, μα κυρίως γιατί αυτή είναι που σκάλισε στην ψυχή του Κρητικού την λεβεντιά, την αδάμαστη αγριάδα του και την αγάπη για καθετί ωραίο. Όμως φοβάμαι ότι η γενιά μου θα είναι ο τελευταίος φρουρός αυτού του θησαυρού. Μόνο στους ποιητές και στους "κουζουλούς" πεισματάρηδες αυτού του τόπου έχω κρεμάσει τις ελπίδες μου, εξάλλου δεν είναι η πρώτη φορά που η γλώσσα αυτή βρέθηκε στο χείλος της λησμονιάς κι όμως αναγεννήθηκε από τις στάχτες της, σαν άλλος φοίνικας.

Μιλήστε τη λαλιά μας, αγαπήστε, τραγουδήστε, γλεντήστε με την λαλιά μας, αφήστε την ψυχή σας ελεύθερη να πει τον πόνο της, να μανίσει, να κλάψει, να ξεσπάσει με την λαλιά μας. Αυτή τη γλώσσα ξέρει, αυτές τις λέξεις καταλαβαίνει, αυτόν τον αέρα αναπνέει η ψυχή του Κρητικού.