ΠΑΡΑΔΟΣΗ

 

ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Για τους περισσότερους, η παράδοση μοιάζει σαν μια καλοκάγαθη γριούλα που κάθεται αμίλητη σε μια γωνιά και πότε-πότε σιγομουρμουρίζει ένα παραμύθι ή ένα λυπητερό τραγούδι. Στο δικό μου όμως πολύβουο λιμάνι του νου, η παράδοση έρχεται σαν βαροφορτωμένο σκαρί, που κουβαλά όσα λαχταρά η αχόρταγη ψυχή μου. Κάποιες φορές μάλιστα, τούτο το σκαρί κρύβει στ’ αμπάρια του την αστραπή, που σαν φανεί, για καιρό φωτίζει τη γύρω σκοτεινιά και το κρυμμένο μου χαμόγελο.

Δεν είναι κειμήλιο η παράδοση να τη βάλουμε σε προθήκη μουσείου ή σε κάποιο αραχνιασμένο μπαούλο, ούτε ξεθωριασμένη φωτογραφία να την κρεμάσουμε στον τοίχο της λησμονιάς. Χρέος βαρύ είναι. Σαν την καλημέρα πρέπει καθημερνώς να τη φέρνουμε στα χείλη μας, σαν το γάλα να τη δίνουμε στα κοπέλια μας, σαν αναμμένο κάρβουνο να τη ρίχνουμε στην παραστιά της ανατροφής. Για να κουβαλήσεις όμως την παράδοση στη ράχη σου πρέπει να την καταλάβεις, να κοιτάξεις βαθιά την αλήθεια της.

…Δεντρό στην αυλή σου είναι η παράδοση…

Δεν θέλει μιμητές η παράδοση, δεν θέλει ξερές επαναλήψεις. Θέλει να κατέχεις να πορπατείς στη στράτα του σήμερα με τα ζάλα τα χθεσινά. Να αφήσεις τα δικά σου χνάρια, δίχως να χαλάσεις τα παλαιϊνά. Κυρίως όμως πρέπει να θυμάσαι πως η καρδιά της παράδοσης χτυπά εκεί που σμίγουνε οι ψυχές των ανθρώπων. Ότι μας ενώνει, αυτό μονάχα μπορεί να γίνει παράδοση. Ακόμα κι αν κάτι θεωρείται ξένο ή καινούργιο, αν κάνει τις καρδιές μας να χτυπήσουν ταυτόχρονα, τότε γίνεται δικό μας, το φέρνουμε στα μέτρα μας, το υπερασπιζόμαστε, πολεμάμε γι’ αυτό. Θα γίνει όμως παράδοσή μας, μόνο αν καταφέρει να περάσει τα μυριάδες ψιλά κόσκινα του χρόνου.

Δεν είναι βιόλα η παράδοση να την κόψεις, να τη βάλεις στ’ ανθογιάλι. Δεντρό είναι στην αυλή σου που ‘χει αθάνατες ρίζες. Στα κλαδιά του κρέμονται καρποί διαλεχτοί. Χορός, μουσική, γλώσσα, τραγούδια, φαγητά, φορεσιές, έθιμα, θρησκεία, διδαχές, παραδείγματα ζωής κι άλλα πολλά. Μπροστά σου είναι, άπλωσε το χέρι να πάρεις ότι θες. Κάτεχε όμως ότι ο καρπός που θα διαλέξεις έχει μέσα τον σπόρο της παράδοσης. Βρες χώμα παχύ και φύτεψέ τον.

Δεν είναι τρόπαιο η παράδοση να το δείχνεις καμαρώνοντας, ούτε κάποιο πολύχρωμο πουλί να το βαλσαμώσεις μη χάσει την ομορφιά του. Ζωντανό θεριό είναι που του αρέσει να πίνει νερό απ’ τις προγονικές πηγές, μα την τροφή του τη θέλει φρέσκια, ψοφίμια δεν ρέγεται. Δεν κάνει μαντρισμένο τούτο το θεριό, παντού θέλει να γυρίζει λεύτερο. Δεν ανήκει σε κανένα κι όσοι του κλουθούμε με σεβασμό, θα βγούμε σίγουρα κερδισμένοι.