ΔΑΣΚΑΛΟΧΑΡΙΚΛΕΙΑ

 

ΜΑΝΑΔΕΣ ΤΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ

Δασκαλοχαρίκλεια

Σηκώθηκαν όρθιες οι νεαρές μαθήτριες καθώς η καινούργια δασκάλα μπήκε στην αίθουσα κουτσαίνοντας: «Καλημέρα σας αγαπητά μου κορίτσια, το όνομά μου είναι κυρία Δαμουλάκη Παρασκευή και θέλω μία-μία να μου πείτε τα ονόματά σας». Ξεκίνησαν τα κορίτσια, άλλες ντροπαλά κι άλλες φωναχτά, να λένε τα ονόματά τους. Σαν έφτασε η ώρα της τελευταίας μαθήτριας, αφού είπε το όνομά της, ρώτησε: «Κυρία, γιατί κουτσαίνετε, χτυπήσατε το πόδι σας;». Χαμογέλασε η δασκάλα: «Νομίζω είστε αρκετά μεγάλες για ένα μάθημα αληθινής ιστορίας. Ακούστε λοιπόν γιατί κουτσαίνω. Γεννήθηκα το
1866, σ’ ένα χωριό του Ρεθύμνου. Μεγάλος ξεσηκωμός τότε στην Κρήτη. Δεν άντεχαν άλλο οι χριστιανοί την καταπίεση των Τούρκων και πήραν τα όπλα. Μάχες γίνονταν παντού και οι Τούρκοι είχαν λυσσάξει.

Στην περιοχή μας πολλά γυναικόπαιδα για να προστατευτούν κατέφυγαν στο Μοναστήρι του Αρκαδίου που ήταν περιτοιχισμένο σαν κάστρο. Εκεί πήγε και η μητέρα μου, η Ελένη, με εμένα νεογέννητη στην αγκαλιά. Μαζί της ήταν ο αδερφός της, ο Κωστής και η μάνα τους, η περίφημη Δασκαλοχαρίκλεια. Η γυναίκα αυτή ήταν πολύ σπουδαία κι είχε καρδιά λιονταριού. Αγωνιστής ο πατέρας της, Πέτρος Αρκαδιώτης, σκοτώθηκε στο κίνημα του ’58. Αγωνιστής ο σύζυγος της, Μιχαήλ Δασκαλάκης, αγωνιστές και οι τρεις γιοι της. Όλη η οικογένεια στη μάχη για την πατρίδα.

Στο Αρκάδι ήταν η έδρα της κεντρικής επαναστατικής κυβέρνησης στο Ρέθυμνο. Είχαν λοιπόν εκεί μαζευτεί 964 ψυχές, 325 άντρες και 639 γυναικόπαιδα. Ο Ισμαήλ Πασάς έστειλε μήνυμα να αδειάσει το Μοναστήρι, με την απειλή ότι θα το καταστρέψει, όμως η συνέλευση στο Αρκάδι αποφάσισε να μείνουν να πολεμήσουν μέχρι τέλους. Έτσι το πρωί της 8^ης Νοεμβρίου, χιλιάδες τούρκοι, με δεκάδες κανόνια, έφτασαν στο Μοναστήρι κι άρχισε η μάχη.

Η Δασκαλοχαρίκλεια γύριζε μ’ ένα κόσκινο, μοίραζε φυσέκια στους αμυνόμενους κι όπου έβλεπε βρασμένο τουφέκι, το τύλιγε με λεμονόφυλλα για να κρυώσει. Η μάχη σκληρή. Κανένα βόλι των Ελλήνων δεν πήγαινε χαμένο. Η γιαγιά μου απ’ τη μια εμψύχωνε τους άντρες κι απ’ την άλλη φώναζε στις γυναίκες: τρέξτε μωρέ, βοηθάτε τα παλικάρια.

Την επόμενη μέρα οι Τούρκοι έφεραν δυο βαριά κανόνια για να ρίξουν την απόρθητη πόρτα της Μονής. Η Δασκαλοχαρίκλεια δεν σταματούσε τον αγώνα. Τρεις φορές έστησε την σημαία του γιου της, όταν την έριχναν τα εχθρικά βόλια.Την τέταρτη φορά τη ζώστηκε κατάσαρκα για να μην πέσει στα χέρια του εχθρού. Κατά το μεσημέρι οι Τούρκοι έριξαν την πόρτα, μπήκαν στο Μοναστήρι κι άρχισαν να σφάζουν. Τότε έγινε η μεγάλη έκρηξη. Η θυσία των εγκλωβισμένων αγωνιστών έγινε τάφος για χιλιάδες Τούρκους και η πυριτιδαποθήκη έγινε μνημείο λευτεριάς.

Η Δασκαλοχαρίκλεια με τον γιο της, τη μάνα μου κι άλλους που γλύτωσαν από την έκρηξη, κλείστηκαν σ’ ένα κελί και συνέχισαν τη μάχη. Κάποια στιγμή ο Κωστής τραυματίστηκε στο κεφάλι: Πράμα δεν είναι γιε μου, μόνο μην σταματάς, του είπε η γιαγιά μου κι αυτός συνέχισε. Τα βόλια σώθηκαν, βουτάει η Δασκαλοχαρίκλεια, ανοίγει την πόρτα του κελιού μες στον χαλασμό και παίρνει από ένα σκοτωμένο Τούρκο τα βόλια του. Η μάχη συνεχίστηκε κι εγώ σπάραζα από το κλάμα. Μετά από πολύ ώρα, μπήκαν οι Τούρκοι κι όλα τελείωσαν. Παραδόθηκαν οι άντρες και πολλοί, μαζί κι ο Κωστής, εκτελέστηκαν. Ερείπια, φωτιά και κορμιά νεκρά, ήταν το σκηνικό της φρίκης εκείνη την ημέρα.

Τους αιχμάλωτους τους πήραν οι Τούρκοι και τους συνόδευσαν στο Ρέθυμνο. Στον δρόμο τους βασάνιζαν, σαν να μην έφταναν τα μαρτύρια που είχαν τραβήξει. Μόνο τη Δασκαλοχαρίκλεια δεν πείραζαν, την σέβονταν. Κάποια στιγμή μάλιστα της προσέφεραν ένα μουλάρι να ανέβει για να μην κουράζεται, μα αυτή δεν δέχτηκε και με αγανάκτηση τους είπε: Ανάθεμα τσι μπάλες που μας αφήκανε ζωντανούς, δε μασε σκοτώνετε μια και καλή να γλυτώσομε. Ένας από τους Τούρκους έσυρε την πιστόλα του νευριασμένος να τη σκοτώσει, αλλά μιας και οι υπόλοιποι τον εμπόδισαν, έπιασε εμένα απ’ την αγκαλιά της μάνας μου και με πέταξε μακριά. Τότε έσπασα την κνήμη μου. Γι’ αυτό αγαπητά μου παιδιά κουτσαίνω, μα το ‘χω σαν παράσημο κι είμαι περήφανη που η γιαγιά μου ήταν η μεγάλη Δασκαλοχαρίκλεια». Είπε η δασκάλα και κοίταξε δακρυσμένη τα κορίτσια που είχαν μείνει με το στόμα ανοιχτό.