"Ο ΔΑΦΝΙΑΝΟΣ" ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΜΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΛΑΛΟ

  ΘΡΥΛΟΙ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΟΠΩΝΥΜΙΩΝ Ο «Τριχάχαλος» σταυρός του Κόφινα Απ’ όλα τα μέρη τση Κρήτης, περίσσα ρέγομαι να σαλεύγω στα κακοτράχαλα Αστερούσια. Να βγορίζω τον πολύγεννο κάμπο κι από πάνω απ’ τη κεφαλή μου να φτεροκοπούνε θεόρατες σκάρες. Να πατώ στα τζουγκριά και να θωρώ πέρδικες να στραταρίζουν ανέγνοιες. Να γροικώ λέρια των οζώ και να χώνομαι σε πανάρχαια μιτάτα. Να σκαλώνω στη πια ψηλή κορφή, στον Κόφινα, και να με χτυπά ο γέρο-Βοριάς με λύσσα. Έκεια, στον Κόφινα, φτεροκοπά κι εμένα ο νους μου, κλουθώντας τσοι θρύλους που εγεννηθήκανε σε τούτο τον μυριοπάτητο βράχο, τον θαλασσόβρεχτο.   Ο Κόφινας από κοντινή απόσταση, με τα χρώματα του Μάη απλωμένα στην άγονη γη.   Ήτονε λέει τότε που ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Α΄, είδε έκειονα το όραμα με τον σταυρό στον ουρανό, που ‘γραφε «Εν τούτο νίκα» κι εγίνηκε η αιτία να γενεί, αυτός Μέγας κι ο Χριστιανισμός παγκόσμια θρησκεία. Ετότεσας λοιπόν επαρήγγειλε ...

  ΚΡΗΤΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ Τ’ άσματα τσ’ αγάπης Περιδιαβαίνοντας τις στράτες των Κρητικών δημοτικών τραγουδιών, βρέθηκα σε σοκάκι ανθοστόλιστο και μπεγεντισμένο. Στο σοκάκι που άγουροι ντελικανήδες και στεγνά αντράκια κατάλιωναν την καλίκωσή τους . Έκεια που τα τραγούδια τους σοφιλιάζανε με τους στεναγμούς τους. Στο σοκάκι τσ’ αγάπης:   Το πεθύμιο Να ‘χεν η γης πατήματα κι ο ουρανός κερκέλια να πάθιουν τα πατήματα να ‘πιανα τα κερκέλια. Ν’ ανέβαινα στον ουρανό να διπλωθώ να κάτσω, να παίξω σείσμα τ’ ουρανού, να βγάλει μαύρα νέφη, να βρέξει χιόνι και νερό κι ατίμητο χρουσάφι, το χιόν’ να βρέχει στα βουνά και το νερό στσοι κάμπους, στην πόρτα τση πολυαγαπώς τ’ ατίμητο χρουσάφι. Η επονομαζόμενη «Μόνα Λίζα της Κρήτης», Ρουμπίνη Νικολακάκη ( Nelly ’ s 1939). Πόσα άσματα τσ’ αγάπης άραγε έχουν γραφτεί για αυτή την ομορφιά.       Τα τραγούδια ετούτα βγάνουνε μυρωδιές ‘ποξεχασμένες. Τη μυρωδιά της αγνότητας, της ξεγνοιασιάς, τη...

  Γλέντι στο Μερακλοχώρι Σηκώθηκε ο Νικολής αξημέρωτα απ’ την κλίνη του κι εποταυρίστηκε. Αφού ενίφτηκε και ‘ποσάστηκε, ήβαλε τα καλά ντου ρούχα, που τα ‘χε η μάνα ντου «πατημένα» αποβραδίς. Ξανοίχτηκε στον μεγάλο καθρέφτη που ‘στεκε πάνω σε μια καρέκλα κι ήστριψε χαμογελώντας το μουστάκι του. Έκεινα την ώρα εκούστηκε χτύπος στην πόρτα. Ήτονε ο ορτάκης του ο Γιάννης: « Έ, θειά καλημέρα. Θεσμένος είναι ακόμα ο φίλος μου;» φώνιαξε ο Γιάννης μόλις του ‘νοιξε την πόρτα η γρα γυναίκα κι ο Νικολής απ’ την κάμερά ντου αποκρίθηκε: «Ναι μρε κακομούντρουλε, εσένα επερίμενα να με ξυπνήσεις ».   … πήρε τη λύρα του που ήτονε μέσα σε μια καλοσασμένη θήκη… (Η λύρα στη φωτογραφία είναι του σπουδαίου λυράρη Μιχάλη Τζαγκαράκη).   Ήπαιξε μια ανεποδαρά ο Γιάννης στην πόρτα τση κάμερας κι εστάθηκε κάτω απ’ το κασελίκι. Εφόριε τη χακί κυλότα ντου, το μαύρο πουκάμισο, τα ομορφοζαρωμένα στιβάνια ντου και το κρουσωτό κεφαλομάντηλό του. Στους ώμους του εφόριε μια μεγάλη ξομπλιαστή βούργ...

  ΣΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ Σαλεύω, γλακώ, τζιριτώ Του Μάη η πολύχρωμη φορεσιά με θάμπωσε πάλι. Στο μάλε βράσε της η άνοιξη, βιάζεται να καρπίσει μην την προλάβει ο ξεμπέτωτος Πρωτοούλης και την τσουδίσει. Αρνιούνται μπλιο τα παραθύρια μου να σφαλίξουνε κι οι ξεμαργωμένες κουρτίνες μου ανεμίζουν λεύτερες. Πώς να με βαστάξουν φυλακισμένο οι τέσσερις τοίχοι της θλίψης, πώς να αρνηθώ την ευωδιαστή αγκαλιά που μ’ ανημένει ολόδροση. Φορώ τα στιβάνια μου, παίρνω τη βέργα μου και σαλεύω ανέγνοιος….   ….Φορώ τα στιβάνια μου, παίρνω τη βέργα μου και σαλεύω ανέγνοιος… (Φωτογραφία Ευαγγελία Κουκάκη)   Σαλεύω: Η λέξη αυτή που έχει την έννοια του περπατώ, αλλά και του ανακινώ, ανακατεύω, προέρχεται από το αρχαίο σάλος , που σήμαινε θαλασσοταραχή, τρικυμία. Η αρχική έννοια της λέξης σαλεύω ήταν κινούμαι εδώ κι εκεί ασταθώς και χρησιμοποιούνταν κυρίως για πλοίο σε ταραγμένη θάλασσα. Αργότερα πήρε την έννοια του κινούμαι, ταλαν...