"Ο ΔΑΦΝΙΑΝΟΣ" ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΜΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΛΑΛΟ

  ΚΡΗΤΕΣ ΗΜΙΘΕΟΙ, ΕΡΑΣΤΕΣ ΤΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ Ο ΝΙΩΤΗΣ ΚΙ Ο ΑΣΑΝΗΣ            Αποδιαφώτιστα είναι ακόμη στη Νίδα και στο ερειπωμένο από τους Τούρκους εκκλησάκι του Χριστού, σμίγουνε τρεις οπλαρχηγοί Ανωγειανοί, τρεις μπαρουτοκαπνισμένοι καπετάνιοι. Ο Σταυρούλης Νιώτης, ο Βασίλης Σμπώκος κι ο Σταύρος Ξετρύπης . Τον λόγο παίρνει ο Σμπώκος, ο άνθρωπος που πάντα περιγελούσε τον χάρο: « αδερφοχτοί μου, χαράμι τ’ άρματα που φορούμε όσο ζει και μπαίνει ο Ασάν αγάς στ’ Ανώγεια. Κάθε μέρα ζυγώνει χαράτσα κι αγγαρεία ο σκύλος κι οι άντρες το ξημέρωμα φεύγουν από το χωριό για να γλυτώσουν, μένουν μόνο τα γυναικόπαιδα και οι γερόντοι. Θαρρώ πως ήρθε η ώρα να τονε ξεκάνουμε, μα να βγάλομε σχέδιο μην την πλερώσει το χωριό». Πετιέται τότε ο Νιώτης και με σίγουρη φωνή λέει: « Αφήσετέ τονε σε μένα, εσείς είστε παντρεμένοι, έχετε και κοπέλια, εγώ είμαι αμοναχός. Κατέχω την περασά του και θα του κάμω στεσά. Του χρωστώ κιόλας γιατί επείραξε την αδερφή ...

  ΚΑΝΤΑΔΑ ΣΤΗΝ ΕΡΗΝΟΥΛΑ        Το νυχτολούλουδο που έχει αγκαλιάσει το καμπαναριό του Αι-Γιώργη μοσχομυρίζει. Η πλατεία με τις μεγάλες μουριές είναι γεμάτη με σιδερένια τραπεζάκια και ξύλινες καρέκλες. Εκεί, κάτω από το παραπονεμένο φεγγάρι, μια παρέα ντελικανήδων γλεντοκοπά. Ο Βαγγέλης είναι η ψυχή της παρέας. Ψηλός, κυπαρισσόκορμος, με γαλανά μάτια και καρδιά μικρού παιδιού. Λειώνουν οι κοπελιές σαν τον θωρούν να περνοδιαβαίνει τα σοκάκια του χωριού χτυπώντας τα στιβάνια του, μ’ αυτός αγαπά την Ερηνούλα, την κόρη του Καπετάνιου κι έχει μάτια μόνο για κείνη.        Περασμένα μεσάνυχτα κι η παρέα έχει ξεφρενιάσει. Μόνοι πια στην πλατεία τραγουδούν και οι φωνές τους ταράζουν τη γαλήνη της νυχτιάς. Ο Βαγγέλης ζαλισμένος απ’ το κρασί και θολωμένος από τον έρωτα κοιτά γύρω την πλατεία. Ένα νέφαλο έχει σκεπάσει τα μάτια του. Εκείνη τη στιγμή εμφανίζεται μπροστά του η Ερηνούλα σαν αερικό με το ολόλευκο πρόσωπό της και τα βυσσι...

  ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΣΙΟΡ ΤΖΑΝΑΚΗ Θυμούμαι μας μάζωνε η γιαγιά Αλεξάνδρα γύρω της, έπαιρνε την μικρή μου αδερφή στην ποδιά της κι άρχιζε να μας λέει τραγούδια. Πότε «τη γυναίκα του πρωτομάστορα», πότε αποσπάσματα μεγάλα από τον «Ερωτόκριτο» και πολλά άλλα . Αυτό όμως που έχει μείνει βαθιά χαραγμένο στο νου μου είναι το τραγούδι του Σιορ Τζανάκη . Ψάχνωντας λοιπόν βρήκα μια συλλογή Κρητικών ασμάτων του 1876 στην οποία είναι καταγραμμένο, περίπου όπως το τραγούδαγε η καταπληκτική αυτή γυναίκα. Προφανώς το τραγούδι αυτό είναι πολύ παλιό αφού από το όνομα και μόνο καταλαβαίνει κανείς ότι πάει πίσω στην εποχή της Βενετοκρατίας. Ιδού λοιπόν το τραγούδι του σιορ Τζανάκη που ήταν πολύ διαδεδομένο σε όλη την Κρήτη πριν από μερικές δεκαετίες. Ο σιορ Τζανάκης   Αφρουκαστήτε να σας πω για το σιόρ Τζανάκη με ίντα νου και λοϊσμό το πήρε το Λενάκι. Βάν’ αλλαξιές στολίζεται ‘πο κει περνοδιαβαίνει και το βιολί στη χέρα του τον άθρωπο...

  ΓΥΝΑΙΚΑ, ΤΟ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟ ΑΥΤΟ ΠΛΑΣΜΑ Η γυναίκα, το ευλογημένο από τη φύση αυτό πλάσμα, κατακτά με αργά αλλά σταθερά βήματα τη θέση που της αξίζει στη γεμάτη ανισότητες κοινωνία μας. Οι κατακτήσεις αυτές έγιναν με αγώνες και θυσίες. Η θέση της γυναίκας στην Κρήτη, όπως και σε όλες τις αγροτικές κοινωνίες του περασμένου αιώνα ήταν συγκεκριμένη και προκαθορισμένη από τα γεννοφάσκια της. Κόρη, αδερφή, σύζυγος, μάνα, γιαγιά. Αυτοί ήταν μόνο οι ρόλοι της γυναίκας και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν μετρούσε ο λόγος της ούτε στο σπίτι, ούτε στην κοινωνία, ακόμα και σε θέματα που την αφορούσαν άμεσα. Γεννιόταν λοιπόν ένα κορίτσι κι απ’ όταν καταλάβαινε τον κόσμο άρχιζε η εκπαίδευσή της στην ηθική, στο νοικοκυριό, στις αγροτικές δουλειές και στην υποτέλεια. Τα διδάγματα και τα παραδείγματα που έβλεπε γύρω, δεν της επέτρεπαν να παρεκκλίνει από τη μοίρα της. Έπρεπε να γίνει καλή, υπάκουη σύζυγος και μάνα που θα θυσίαζε όλη της την ύπαρξη για τα παιδιά της. Πόσα κορίτσια με σπουδαία ...