"Ο ΔΑΦΝΙΑΝΟΣ" ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΜΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΛΑΛΟ

  ΜΑΝΑΔΕΣ ΤΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ Ειρήνη Μαυρογιαννάκη ή Μαυρορήνη Κυριακή πρωί και κόσμος πολύς καταφθάνει στην εκκλησία της Παναγίας στις Αρχάνες. Μια-μια οικογένεια μπαίνει μέσα. Ένας-ένας σιμώνει στο παγκάρι, καταθέτει τον οβολό του και παίρνει κερί. Εκεί χωρίζουν οι δρόμοι των γυναικών με τους άντρες. Οι γυναίκες μένουν στο πίσω κλίτος κι οι άντρες προχωρούν μπροστά από το ιερό. Αυτή είναι η θέση τους, ο άγραφος, απαράβατος νόμος του εκκλησιάσματος αυτό προστάζει. Φωτογραφία του Αντωνίου Σταγιάννη (από Νίκο Χριστινίδη).  Το 1930 στον εορτασμό των 100 χρόνων από την επανάσταση του 1830, η καπετάνισσα Μαυρορήνη στο κέντρο, στα αριστερά ο Αριστοτέλης Κόρακας και γύρω διάφοροι επαναστάτες του 1897 Δίπλα ακριβώς από το παγκάρι, στο σύνορο των θέσεων αντρών και γυναικών, κάθεται πάντα στο ίδιο στασίδι, μια γριά που παρατηρεί με αυστηρό βλέμμα όσους μπαίνουν. Φορεί κατάμαυρα ρούχα, μαύρο κεφαλομάντηλο σφιχτοδεμένο και στη χέρα της βαστά ένα μπαστούνι. Ένας νέος μουστακαλής περνά μπρ...

  Μάνα πετροπέρδικα Σ’ ενούς πλατάνου την κορφή αηδόνι ‘ναι χωσμένο και λημεριάζει μοναχό, καιρό ξεταιριασμένο. Νημένει με παράπονο να βγει το νιο φεγγάρι τον πιο γλυκύ κελαϊδισμό με δάκρυ να ντακάρει. Τεντώνει τη φαρδιά ουρά, τινάσσει τα φτερά του κι ανασηκώνει το λαιμό για ν’ ακουστεί η λαλιά του. Μα ξάφνου απ’ ένα αγρούλιδα γέρο, καμπουριασμένο με στρουφιγμένα τα κλαδιά και κατσοπρινιασμένο, μια μάνα πετροπέρδικα καμαρωτή πορίζει, ανοίγει τ’ αργυρά φτερά κι ομορφοκακαρίζει. Γροικά τ’ αηδόνι στο δεντρό καλά μαχωνιασμένο κι απείς σωπαίνει η πέρδικα προβαίρνει μανισμένο: Φωτογραφία: FokusNatur  « Ίντα ζυγώνεις πέρδικα στα χαμηλά τα μέρη, έπαψε μπλιο να σε φελά του αοριού τ’ αγέρι; Βαρέθηκες από ψηλά τον κάμπο να βιγλίζεις, στις άκρες και στα πλάγια δεν θες να στραταρίζεις; Φασκομηλιά δεν γεύεσαι, θυμάρι δεν λιγώνεις, τη μαντζουράνα δεν τσιμπάς, σ’ έρωντα δεν σιμώνεις, γή το νερό σου φάνηκε πολλά κρουσταλλιασμένο και ρέχτηκες ετούτο ‘δω, το κατσιγαριασμέ...

  Λεύτερα ζάλα Λευτεριά (φόβος). Μην αφήνεις τον φόβο ν’ απλώσει μέσα σου τις μαύρες ρίζες του. Να ‘χεις τα παραθύρια σου ανοιχτά μα να μην τολμά να χωθεί μέσα ο αρρωστιάρης άνεμος του τρόμου. Μην αφήνεις τη δειλία που σου χτυπά την πόρτα, να περάσει το κατώφλι της καρδιάς σου. Να ‘χεις τον κίνδυνο ορτάκι σου κι αγκαλιασμένοι να μεθάτε καθ’ αργά μέχρι να ξαναγεννηθεί ο ήλιος. Χόρευε μ’ απλωμένα τα χέρια στο ακρόφρυδο του θανάτου.                Να ‘χεις τον κίνδυνο ορτάκι σου…(Φωτογραφία Ανυφαντάκης Γεώργιος) Λευτεριά (εμπόδια). Να μάχεσαι με τον βοριά που λυσσομανά κόντρα στα ζάλα σου. Μίλιε, δεν μπορούν τα χέρια με τα γαμψά νύχια να σου κλείσουν το στόμα. Γροίκα τις λέξεις που δεν κάθονται φρόνιμες μόνο ατζοπηδούνε και το σκάνε από τ’ αραχνιασμένα βιβλία. Άνοιξε τα μάτια σου στο σκοτάδι για να δεις το τρεμάμενο φως της ελπίδας. Να μην κλείνεις ποτέ τα φτερά της σκέψης σου κι ας είναι κρουσταλλιασμένα. Να θες τον ουρανό σου βαμμένο με το...

  Η «μάχη» στου Αλή τ’ Αμπέλι Κατακαλόκαιρο και στον περίβολο της εκκλησίας, κάτω απ’ τη σκιά του γέρο-πεύκου, μια πατούλια κοπέλια κάθονται οκλαδόν και γροικούνε τον Γιώργη που κόβει βόλτες πέρα-δώθε με τα χέρια δεμένα πίσω: « Πολύ καιρό μασε κάνουν τσοι καμπόσους οι κατωχωρίτες. Εδά ήρθε η ώρα ντος. Δεν λέω πράμα άλλο έπαε, μη μασε γροικήσει κιανείς. Θα μαζωχτούμε στο κρησφύγετο, μα να ‘χει μεσημεριάσει καλά. Έκεια θα σασε πω ίντα θα κάμομε». Μεγάλη κόντρα είχαν τα δυο χωριά κι είχε περάσει και στα κοπέλια. Είχανε κάμει ομάδες με στρατιωτική οργάνωση και οι «μάχες» ήταν συχνές. Τα πανωχωριτάκια είχαν αρχηγό τον Γιώργη αφού ήταν ο πιο ψηλός κι ο πιο γενναίος από τα κοπέλια. Υπαρχηγό είχε διορίσει τον Σήφη, τον αξάδερφό του, αν και ήτανε μια ολιά φοβιτσάρης. Η ομάδα έκανε παρελάσεις στην πλατεία του χωριού, στρατιωτικές ασκήσεις και είχε τυφλή υπακοή στον αρχηγό.   Πηγή φωτογραφίας: διαδίκτυο Με μεγάλη προσοχή, ένα-ένα τα κοπέλια μαζώχτηκαν στο κρησφύγετο, που ήταν σ’ έ...