"Ο ΔΑΦΝΙΑΝΟΣ" ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΜΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΛΑΛΟ

  ΣΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ ΞΕΤΥΛΙΓΟΝΤΑΣ ΤΟ ΚΟΥΒΑΡΙ ΤΩΝ ΤΟΠΩΝΥΜΙΩΝ Ακολουθώντας τα χνάρια των λέξεων έφτασα να γυρνώ από χωριό σε χωριό και να ψάχνω ανάμεσα στα τοπωνύμια για μύθους, μυστικά και μυρωδιές. Δεν περίμενα όμως να ταξιδέψω τόσο μακριά στον χώρο και στον χρόνο. Τα ονόματα που έχουν τα χωριά στην Κρήτη είναι πραγματικά γραπτά διατηρητέα μνημεία της παράδοσης και της ιστορίας μας. Ορισμένα χωριά βαστούν το ίδιο όνομα και τον ίδιο τόπο από τα προϊστορικά χρόνια, φανερώνοντας την σημαντικότητά τους: Τύλισος, Μίλατος, Βιάννος, Λιγόρτυνος . Άλλα έχουν αρχαϊκά ονόματα: Καλλικράτης, Ανώγεια, Κρουσώνας . Άλλα φανερώνουν μνήμες της Ρωμαϊκής εποχής: Πραιτώρια, Στάβγιες ( stabia πόλη της Ιταλίας), Ρούστικα ( rusticus =αγροτικός ). Άλλα κρατούν από την εποχή της κατάκτησης των Αράβων: Χαντράς (Αραβικά χλοερός τόπος), Αποσελέμης (Αμπού Σελίμ, όνομα), Αμιράς (Εμίρης) . Κάποια χωριά φανερώνουν την Βυζαντινή επιρροή στον πληθυσμό: Αρμένοι, Βαρβάροι, Σκλάβοι . Όλη η ιστορία και η προϊσ...

  ΚΡΗΤΕΣ ΗΜΙΘΕΟΙ, ΕΡΑΣΤΕΣ ΤΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ ΧΑΤΖΗ ΝΕΟΦΥΤΟΣ ΠΕΔΙΩΤΗΣ Ο ήλιος του απομεσήμερου καίει πάνω από το κατάφυτο μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα στο Φόδελε. Σε ένα μικρό κελί βρίσκεται ξαπλωμένος ο Ηγούμενος της Μονής, ο γέροντας Χατζή Νεόφυτος Πεδιώτης. Με κλειστά τα μάτια προσεύχεται υπομένοντας τους πόνους του ταλαιπωρημένου κορμιού του. Ακούει βήματα, φασαρία κι ύστερα χτύπημα πόρτας. Αναστενάζει:   - Αφήστε με ευλογημένοι να προσευχηθώ. -Άγιε Ηγούμενε, κάποιος θέλει να σα δει, πρέπει να περάσουμε. -Ε, αφού πρέπει παιδί μου, να περάσετε.   Ανοίγει η πόρτα και μπαίνει μέσα ένας ψηλός άντρας, με μουστάκι περιποιημένο και στρατιωτική στολή αξιωματικού. Ένας Μοναχός μπαίνει πίσω από τον άντρα και λέει με σιγανή φωνή: « Άγιε Ηγούμενε, ο πρίγκηπας Γεώργιος έμαθε για σας και ήρθε στη Μονή να σας δει, να δει τον ήρωά μας». Όνειρο θωρώ, σκέφτηκε ο γέροντας και πέταξε ο νους του πίσω στη μάχη του Σερβιλή.   (Φωτογραφικό αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ) ...

  Η ΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ Σαν βρεθείς εκεί που δεν έχει φτάσει ακόμα η χέρα τ’ ανθρώπου, εκεί που η φύση ανεμπόδιστη χορεύει το χορό των μυριάδων πέπλων, καταλαβαίνεις πόσο μικροί είμαστε, πως ζούμε μονάχα μια στιγμή. Όσο κι αν προσπαθήσουμε, όσα σκαλιά πνευματικά κι αν ανέβουμε, τη σοφία της φύσης ποτέ δεν θα την αγγίξουμε. Βαροφορτωμένος ο άνθρωπος με περίσσα ξόμπλια κι όλο ξανοίγει να φορέσει κι άλλα, κι άλλα. Εκείνη όμως αν και είναι πάντα ομορφοστολισμένη, φροντίζει τίποτα απάνω της να μην περισσεύει, όλα να έχουν νόημα και ουσία. Τα χιλιάδες διαφορετικά χρώματα, οι απίθανες μυρωδιές και όλα τα τερτίπια της φύσης μόνο ένα σκοπό έχουν, την επιβίωση και την αναγέννησή της. Σαν ξεπροβάλει απ’ τη σχισμάδα του χαρακιού η άγρια, αορίτικη βιόλα , φορά εκείνη ακριβώς τη φορεσά και βάνει το άρωμα που πρέπει για να τη δουν και να τη μυρίσουν οι ακούραστες εργάτριες της φύσης, οι μέλισσες. Σιμώνουν αυτές σαγηνεμένες κι αφού πέσουν στην αγκαλιά της, την επόμενη κιόλας μέρα ξεψυχά ευτυχισμ...

  ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ - Μανώλη, σήκω παιδί μου, άντε και θ’ αργήσεις. -Ντα που θα πάω αξημέρωτα; -Μώρε συ , το σχολειό δεν αρχίζει σήμερο; Άντε και θωρώ όλα τα κοπέλια να ανεβαίνουν. -Μμμ… εδά μάλιστα. Σηκώθηκε το Μανωλιό και αναστέναξε βαθιά. Όλο το καλοκαίρι πέρασε μια χαρά. Παιχνίδι, βόλτες, πειράγματα στα κορίτσια, κατσουκανιές στους χωριανούς, μα τώρα όλα τελείωσαν. Δεν το ήθελε το σχολειό ο Μανώλης, δεν είχε τον νου του καθόλου στα μαθήματα. Συνέχεια αδιάβαστος πήγαινε και πάντα είχε μια δικαιολογία να πει. Τη μια έλεγε ότι τον έβαζε ο κύρης του να κάμει δουλειές, την άλλη η μάνα του να κάμει θελήματα, ποτέ του δεν άνοιγε βιβλίο.        Πέμπτη Δημοτικού θα πήγαινε φέτος. Όλα αυτά τα χρόνια είχε δασκάλα την κυρία Καλωσυνάκη, κυρία Καλοσύνη τη φώναζαν τα κοπέλια γιατί ήταν πάντα ευγενική και καλή μαζί τους. Ποτέ δεν φώναζε, ούτε βέργες είχε για να τα δέρνει, μόνο ήταν όλο με το χαμόγελο και τον καλό λόγο. Τα κοπέλια την αγαπούσαν, τη σ...

  ΣΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ ΑΡΤΗΚΑΣ-ΑΓΚΑΡΑΘΙΑ Αδειανή πάλι φορώ του νου τη βούργια γιατί κινώ για ταξίδι μακρινό κι εκεί που θα πάω θα βρω λογάρι μεγάλο, θησαυρό που όσο τονε διαμοιράζεις τόσο πληθαίνει. Βάνω λοιπόν στη ψυχή αγγίνια καλλίκωση και κλουθώ τα χνάρια των λέξεων . Περνώ πολιτείες κι έρημα χωριά, ανεβαίνω σε λόφους κι άγρια βουνά, πατώ σε τζουγκριά και σε σπαρμένους κάμπους. Όσο προχωρώ τόσο σαλεύουν οπίσω οι καιροί, οι λέξεις όμως ίδιες. Μονάχα το πανωφόρι τους αλλάζει κι αυτό είναι ανάριο, τις θωρείς ξεκάθαρα να σου χαμογελούν. Εκεί ανάμεσα στο πρώτο και στο δεύτερο ζάλο βλέπω μπροστά μου ένα ολάνθιστο φυτό, ψηλό, με χοντρό κορμό και μυριάδες μέλισσες   να ρουφούν αχόρταγα το νέκταρ του. Σιμώνω, μοιάζει με το μάραθο μα δεν μυρίζει, είναι ένας άρτηκας . Άρτηκας, ο αρχαίος νάρθηξ (ο νάρθηξ-τον νάρθηκα-τον άρθηκα-τον άρτηκα) που όπως μαθαίνουμε από τον Ιπποκράτη, με κομμάτια του στερέωναν κι έδεναν τα κατάγματα. Στην Ελληνική μυθολογία αναφέρεται πως Ο άρτηκας αν...