"Ο ΔΑΦΝΙΑΝΟΣ" ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΜΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΛΑΛΟ

  ΚΡΗΤΕΣ ΗΜΙΘΕΟΙ, ΕΡΑΣΤΕΣ ΤΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΚΑΖΑΝΗΣ Πολλοί Τούρκοι κατοικούσαν στα χωριά του Μεραμπέλλου κι οι χριστιανοί τραβούσαν πολλά δεινά. Καταπίεση, αγγαρείες, φονικά, ήταν πια καθημερινότητα κι ο φόβος πλάκωνε τα φτωχικά χωριά της περιοχής. Στο Χουμεριάκο ζούσε ένας Τούρκος, Αληδάκο τον λέγαν, που ήταν μακρύς κι ασκημομούρης μα χεροδύναμος και αιμοβόρος. Σε θεό δεν πίστευε, δεν πατούσε ποτέ τα πόδια του σε τζαμί και τρωγόπινε σαν δαιμονισμένος. Εκάτεχε να μουνουχίζει οζά που ήταν τέχνη καλή κι εγυρνούσε τα χωριά με τα εργαλεία του και πάντα αρματωμένος. Μια ταχινή   του μηνυτέψανε να βγει στο Λασίθι να μουνουχίσει κάποια ζώα, έτσι έφτασε στο Μαρμακέτο κι έπιασε δουλειά. Το μεσημέρι έκατσε σ’ ένα καφενείο κι άρχισε να προκαλεί τους χριστιανούς: « ποιος είναι μρε άντρας να παλέψομε, ε; Κιανείς δεν τολμά; Αντέστε δυο-δυο μα πάλι δεν με καταφέρνετε», φώναζε ο Αληδάκος κι όσο δεν σίμωνε κανείς τόσο έσκαγε από τα γέλια. Το απόγευμα πήγε στο σπίτι του Γιώργη τ...

  ΛΥΡΑ, ΠΡΩΤΗ ΚΑΙ ΣΤΕΡΝΗ ΑΓΑΠΗΤΙΚΙΑ Δυο μεγάλες αγάπες έχει ο Κρητικός. Η μια είναι η λευτεριά, η μάνα του, που δίνει ακόμα και τη ζωή του γι’ αυτήν. Η άλλη είναι η λύρα που την έχει σαν γυναίκα του, σαν ερωμένη, σαν τον πρώτο του έρωτα. Παθιασμένα την αποζητά κι όταν πέφτει στην αγκαλιά της δεν γροικά και δεν θωρεί τίποτα άλλο μονάχα εκείνη. Σ’ αυτή λέει τον καημό του, τις χαρές και τα βάσανά του. Σ’ αυτήν ξεσπά όταν φουντώνει το μερακλίκι του, όταν θίγουν την αντριγιά του. Εκείνη στέκει πάντα δίπλα του, τη μια να συμπαίνει τη φωτιά που τον καίει, την άλλη να τη σβήνει, τη μια να τον σπρώχνει στην άκρα του γκρεμού, την άλλη να τον ανεβάζει στην κορφή του κόσμου.   Ίσως η λύρα να μπήκε στην καρδιά του Κρητικού γιατί ο ίδιος την έπλασε, την άλλαξε, την έφερε στα μέτρα του. Έφτιαξε τη φωνή της να μοιάζει με τη δική του, γλυκιά και ποιητική στον έρωτα, άγρια και δωρική στη μάνητα. Ίσως πάλι να μιλά στην ψυχή του γιατί κουβαλά μέσα της μνήμες και προγονικές φωνές. Ίσως ...

  ΤΣΗ ΡΟΔΑΝΘΗΣ ΤΑ ΜΑΓΕΡΕΜΑΤΑ Πρωί-πρωί ξύπνησε η Ροδάνθη κι έφτιαξε το βραστάρι της. Το ήπιε βιαστικά, βγήκε στο κατώφλι του σπιτιού και πότισε τις ξεφουντωμένες γλάστρες της. Έπειτα έκατσε στο πεζούλι της αυλής κι έδεσε σφιχτά τη μπολίδα της. « Άντε δα κερά-Ροδάνθη να δούμε ίντα θα μαγερέψεις του κοπελιού σου που θα-ν-έρθει μετά από τόσο καιρό. Θα του κλουθά   λέει και το μικιό, η Ροδούλα μου». Ανεδακρύωσε η Ροδάνθη σαν έφερε στον νου της την εγγόνα της, με τα ροδοκόκκινα μαγουλάκια και τις ολόχρυσες μπούκλες. Σηκώθηκε η ηλικιωμένη γυναίκα και πήγε στο κοτέτσι. Μάζεψε 5-6 αυγά, τα έβαλε στην ποδιά της και πήγε στον κήπο που ήταν φυτεμένος με λογής-λογής λαχανικά και χορταρικά. Μάζεψε 6-7 κεφαλές αγκινάρες, κάμποσα κουκιά, έκοψε ένα μάτσο σκορδόφυλλα και λίγο μάραθο που είχε φυτρώσει μοναχό του σε μια γωνιά. « Άχι παιδί μου να σου σάξω το φαΐ που ρέγεσαι», μονολόγησε η Ροδάνθη και μπήκε στο σπίτι. Άναψε προσεκτικά την παραστιά κι άρχισε να καθαρίζει τις αγκινάρες. Αφού έ...

  ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΚΡΗΤΩΝ ΡΟΔΟΥ «Ο ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ»   Ταξιδιάρα ήταν πάντα η Κρητική ψυχή, ανήμερη, δεν τη βάζει η γης κι ο τόπος. Πότε η λαχτάρα για περιπέτεια, πότε η φτώχεια, πότε ο πόλεμος, δεν απόμεινε πατουχιά πάνω στον πλανήτη να μην έχει έστω κι έναν Κρητικό. Όπου όμως κι αν κάμει κονάκι ο Κρητικός, ποτέ δεν αρνάται τον τόπο του. Τα ρούχα του μυρίζουν έρωντα και θυμάρι, η ματιά του είναι καθάρια, αετίσια, η φωνή του βρυχάται σαν τον αέρα που σκίζει τα χαράκια και το πάτημά του πάντα βαρύ, σίγουρο, γιατί κατέχει πως στη ράχη του κουβαλά φορτίο πολύτιμο, τη γλώσσα, την παράδοση. Οι κοινότητες των Κρητών ανά την Ελλάδα και γενικότερα ανά τον κόσμο έχουν γράψει ένδοξη ιστορία στη διατήρηση και στη διάδοση του Κρητικού πολιτισμού. Σε δύσκολες εποχές όταν στην Κρήτη ήταν λίγες οι εστίες της παράδοσης που ζέσταιναν τις καρδιές μας, οι απόδημοι Κρήτες με πείσμα και λεβεντιά κρατούσαν τις φλόγες πάντα αναμμένες κι όλο πλήθαιναν τα χοροστάσια κι όλο μεγάλωναν οι παρέες κι όλο έπαιρνα...

  «ΤΑ ΣΤΙΒΑΝΙΑ ΤΟΥ ΠΑΠΠΟΥ» Είναι πραγματικά θαυμαστό το πως ο νους του ανθρώπου, από νηπιακή ηλικία έχει δυνατά, μεστωμένα φτερά και με το παραμικρό ερέθισμα πετάει ελεύθερος στον τόπο και στον χρόνο. Ένα από αυτά τα πρώτα σημαντικά ερεθίσματα είναι το παραμύθι . Το παραμύθι παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στην καλλιέργεια και στην ανάπτυξη της φαντασίας του ανθρώπου, που οι ειδικοί το θεωρούν απαραίτητο στην ανατροφή ενός παιδιού. Αιώνες τώρα οι γονείς, οι γιαγιάδες, οι παππούδες χρησιμοποιούν το παραμύθι για να διδάξουν, να καθοδηγήσουν, να ενθαρρύνουν και να ψυχαγωγήσουν τα μικρά παιδιά.       Μέσω του παραμυθιού το παιδί μαθαίνει τις αξίες, τα πρότυπα και τις δυσκολίες της ζωής, όπως επίσης διδάσκεται τη γλώσσα, την ιστορία, τα σύμβολα και την παράδοση του τόπου του. Αυτό ακριβώς πετυχαίνει ο Γιάννης Μεγαλακάκης στο βιβλίο του: « Τα στιβάνια του παππού ».   O Γιάννης Μεγαλακάκης έχει αφιερώσει τη ζωή του στην έρευνα, στη διάδοση και στη διδασκαλία τ...