"Ο ΔΑΦΝΙΑΝΟΣ" ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΜΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΛΑΛΟ

ΤΟ ΠΑΡΑΞΕΝΟ ΚΟΥΛΟΥΚΙ ΤΟΥ ΝΙΚΗΤΑ Μέρες κοιμόταν στη μάντρα ο Νικήτας για να ‘χει το νου του στα οζά. Είχαν ρημάξει την περιοχή οι ζωοκλέφτες κι ο φτωχός βοσκός φοβόταν μην χάσει τη μοναδική του περιουσία, τα κοπέλια του όπως τα ‘λεγε. Έξω από τη μάντρα, πάνω στα κλαδιά μιας χαρουπιάς, τα πρώτα πουλιά της αυγής άρχισαν να κελαηδούν και ο Νικήτας άνοιξε τα μάτια του, είδε τη μέρα που χάραζε και σηκώθηκε. Αφού εποσάστηκε κι ήπιε μια φασκομηλιά, πήγε να αρμέξει κάνοντας τον σταυρό του. Σαν εσίμωσε όμως και καμάρωνε το κοπάδι του, είδε ότι έλειπε πάλι ο τράγος . Φρουκάστηκε μήπως ακούσει το σκλαβέρι του, εσφύριξε, του φώναξε και δυο φορές μα πράμα, άφαντος ο Μανιός . Μανιό έλεγε τον τράγο γιατί του θύμιζε τον αντάρτη τον παππού του. Άρμεξε γρήγορα-γρήγορα τα οζά, μπήκε στη μάντρα, έβαλε στο λιοπάνι μια χούφτα ελιές και λίγο τυρί, πήρε δυο κρίθινα παξιμάδια, τα ‘βαλε όλα στην ξομπλιαστή του βούργια και την φόρεσε στους ώμους. Έπρεπε να βρει τον τράγο, όχι μόνο γιατί ήταν απαραίτητος για...

ΤΟ ΠΡΟΙΚΟΣΥΜΦΩΝΟ ΤΟΥ 1892 Ο συνάδελφος και φίλος Βασίλης Παπανδρουλιδάκης, που κατάγεται από τα Σταυράκια , το όμορφο αυτό κεφαλοχώρι του Μαλεβιζίου, μου παραχώρησε ένα αντίγραφο του παρακάτω προικοσύμφωνου που χρονολογείται από το 1892 και αφορά κάποιους προγόνους του. Το χαρτί αυτό βρέθηκε εντελώς τυχαία πριν από λίγα χρόνια στο σπίτι που ζούσε το συγκεκριμένο ζευγάρι, όταν ένας απόγονός τους σήκωσε μια εικόνα της Ευαγγελίστρια ς που βρισκόταν εκεί και το βρήκε πίσω κολλημένο. Η εικόνα αυτή μάλιστα αναφέρεται πρώτη-πρώτη σε αυτά που παραχωρούνται από τον πατέρα της νύφης. Γράφει συγκεκριμένα: « μιαν οικόνα εις ημήν της Ευαγγελιστρίας ».   Διαβάζοντας το προικοσύμφωνο αυτό διαπίστωσα την τεράστια διαφορά στα ήθη , της τότε εποχής με την σημερινή, μα αυτό που μου έκανε μεγαλύτερη εντύπωση είναι ότι πολλά από αυτά που αναγράφονται στο χαρτί αυτό, σήμερα είναι εντελώς άγνωστα ή έχουμε ξεχάσει την χρησιμότητά τους. Τα ψίδια, το μενδέρι, τα δεξιμάτα τραπεζομάντηλα και οι...

Ο ΚΕΡΙΜ ΑΓΑΣ ΚΑΙ Ο ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΕΡΟΣ Β΄     Ο παρακάτω δεκαπεντασύλλαβος είναι εμπνευσμένος από ένα μύθο ( και ο μύθος κρύπτει νουν αληθείας ), που υπάρχει στο γραφικό χωριό Λάστρος της Σητείας και φανερώνει τα πάθη των Κρητικών την εποχή της Τουρκοκρατίας. Θα δημοσιευτεί σε δύο μέρη.     (Συνέχεια από το Α΄ μέρος)   *** Τη στράτα συνεχίσανε και στ` Αχλαδούλι βγήκαν έκεια, ακόμα δυο λαγοί, μεγάλοι επεταχτήκαν, πάλι ο τσιφτές του χριστιανού δεν έσφαλε ψιχάλι τσοι σκότωσε κι ογλήγορα τσοι `βαλε στο βουργιάλι. Σύζηλο τον Κερίμ αγά, μεγάλο τονε πιάνει και με μια πέτρα εχτύπανε του τουφεκιού την κάννη Μούγκρισε και βλαστήμηξε πάλι τον Μουχαμέτη και τον Αλλάχ σιχτίρισε που δίδει το κισμέτι. Θώριε ο Μανώλης τον αγά που βλαστημούσε πάλι και αφορούταν πως μπλεξά τον ήβρηκε μεγάλη, και λέει: «Αγά η βούργια μου καλά `ναι γεμισμένη και να μην σκας αφού ορταγιά έχομε καμωμένη». Δε μίλησε ο Κερίμ αγάς μα `χε βαρύ σεκλέτι κι η μαυρισμέ...

Ο ΚΕΡΙΜ ΑΓΑΣ ΚΑΙ Ο ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΕΡΟΣ Α΄   Ο παρακάτω δεκαπεντασύλλαβος είναι εμπνευσμένος από ένα μύθο ( και ο μύθος κρύπτει νουν αληθείας ), που υπάρχει στο γραφικό χωριό Λάστρος της Σητείας και φανερώνει τα πάθη των Κρητικών την εποχή της Τουρκοκρατίας. Θα δημοσιευτεί σε δύο μέρη.   Η Στεία η χιλιόμορφη με το παλιό λιμάνι που `ναι στση Κρήτης το λαιμό, ολόχρυσο γιορντάνι, έχει χωριά που `ναι σαφή ομορφοασβεστωμένα και σαν τ` αγρίμια βρίσκουνται στα όρη σκαλωμένα, κι άλλα που ομορφοπλούμιστη αρματωσά φορούνε και τ` αγριεμένα κύματα, αιώνες πολεμούνε. Απ` όλα, ένα ρέγομαι, Λάστρος το όνομά του αρχοντικά τα σπίθια του κι όμορφα τα στενά του. Όλοι οι καιροί το προσκυνούν, οι ανέμοι το βλογούνε, ψηλά βουνά στα νοτικά θεριά που το φυλούνε.   *** Ένα βουνό που στέκεται ορθό σαν γιαταγάνι Σπαθί το λένε, και γεννά κάθε λοής βοτάνι. Έκεια βοσκάκι που ήτανε στη Λάστρο `νεθρεμμένο ζυγώνοντας ένα οζό, πόμεινε νυχτωμένο. Πιο πάνω απ` τα Μουχλιανά...