"Ο ΔΑΦΝΙΑΝΟΣ" ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΜΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΛΑΛΟ

  ΘΡΥΛΟΙ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΟΠΩΝΥΜΙΩΝ Της γριάς τα τυριά Βόρια της Αγίας Βαρβάρας σε περιοχή που ανήκει στο χωριό Πρινιάς, βρίσκονται κάτι παράξενοι βράχοι, σκόρπιοι, που τραβούν τα βλέμματα σε όσους περνούν από εκεί. Μοιάζουν με πελώρια τυριά ή ψωμιά και φαίνονται σαν να έχουν πελεκηθεί από ανθρώπινο χέρι. Οι γεωλόγοι λένε πως οι συγκεκριμένοι ψαμμιτικοί βράχοι αποκολλήθηκαν από πιο ψηλά, εκεί που βρίσκεται η περίφημη Πατέλα του Πρινιά, κύλησαν προς τα κάτω και με την επίδραση του νερού, πήραν την σημερινή μορφή τους. Εμένα όμως αυτή η εξήγηση δεν με ικανοποιεί, προτιμώ τούτη που έπλασε η λαϊκή φαντασία. Τα τυριά της γριάς στην κολάδα του Πρινιά              Την εποχή λέει που διαφέντευαν την Κρήτη οι Σαραντάπηχοι, οι υπερφυσικοί  αυτοί γίγαντες, κατοικούσε στον Πρινιά μια γριά Σαραντάπηχη βόσκισσα. Η γριά ήταν θεόρατη, θεόρατο το μιτάτο της, θεόρατα τα χρειασίδια της, θεόρατα τα τυριά της κι ασύγκριτα στη γεύση γιατί ήτονε η πια καλή μα...

  ΚΡΗΤΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ Της Σούσας το τραγούδι Καθισμένος ο άνθρωπος γύρω από την αρχέγονη πυρά, ένοιωσε την ανάγκη να διηγηθεί ερωτικά, ηρωικά, ιστορικά και άλλα γεγονότα της ζωής του ή των προγόνων του. Συνέχεια αυτής της ανάγκης αποτελούν τα δημοτικά μας τραγούδια, τα οποία γαλούχησαν, διασκέδασαν και ζέσταναν τις ψυχές των απανταχού Ελλήνων. Ένα από τα πιο διαδεδομένα τέτοια τραγούδια είναι της Σούσας το τραγούδι . Η υπόθεση του τραγουδιού έχει ως εξής: Η Σούσα, μια όμορφη χριστιανή, έχει συνάψει ερωτική σχέση με έναν Τούρκο, τον Σαρή Μπαχρή. Ο αδερφός της, ο οποίος λείπει πολλά χρόνια ναύτης στους κουρσάρους, επιστρέφει κι όταν διαπιστώνει τον άνομο έρωτα της αδερφής του, την σκοτώνει. Το τραγούδι αυτό αριθμεί 78(!) παραλλαγές, από τις οποίες οι 23 εντοπίζονται στην Κρήτη. Εκτός από την Κρήτη το τραγούδι της Σούσας το βρίσκουμε κι άλλου: Αντικύθηρα, Άργος, Αρκαδία, Γύθειο, Εύβοια, Θράκη, Ικαρία, Καππαδοκία, Κάρπαθο, Κέρκυρα, Κεφαλονιά, Κορώνη, Κύπρο, Κω, Λέσβο, Λήμν...

  Ο κάτης της Αθούσας Τρύπωσε ο ήλιος απ’ το παραθύρι και χάιδεψε το σταφιδιασμένο πρόσωπο τσ’ Αθούσας, που κάποτε είχε το ίδιο χρώμα με τα άγρια ρόδα του Μαγιού. Άνοιξε η γρα τα μάθια και ανόρεξα της σηκώθηκε αναστενάζοντας. Ξάνοιξε το δροσονέρι που ‘χε γράνει τα παραθύρια κι ήβαλε το σάλι τζη να μην εργά. Φόρεσε τα φαωμένα πασούμια τζη και πήγε στη γούρνα για να ‘ποσαστεί. Ως είδε στον μικιό καθρέφτη τη μούρη τζη και τον ανεμαλλιασμό τζη, μονολόγησε: « ε κακομοίρα Αθούσα και πως επόδωκες». Μόλις άνοιξε την πόρτα να φέρει δυο λιοφουντίδια για ν’ ανάψει την παραστιά, να σου και χώνεται ένας κάτης μες στο σπίτι: « καλώς τον Κασίδη. Δεν ήθελες να μπεις οψές το βράδυ μέσα, μόνο ήθελες να γαμπρίζεις. Εδά που εξετρεμούλιασες χώνεσαι μέσα, ε;». Έτοσες ο κάτης ήταν η μόνη συντροφιά τσ’ Αθούσας και τον ήλεγε Κασίδη γιατί ήτονε μαδημένος απου τα γηραθειά κι από τους τσακωμούς με τους πια νέικους κάτες. Η γρα άναψε τη φωτιά κι ο Κασίδης τριγυρνούσε στα πόδια τζη νιαουρίζοντας δυνατά: « Ν...

  ΣΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ Οι καλικάντζαροι Τα έθιμα και οι δοξασίες του τόπου μας, αυτό το ξομπλιαστό σεντούκι με τους θησαυρούς που το έχουμε πια παραπετάξει, εκτός από τα προφανή που προσφέρουν (κοινωνική συνοχή, λαογραφική καταγραφή, ιστορική και θρησκευτική μνήμη), κρύβουν μέσα τους και λέξεις που έχουν απασχολήσει πολλούς φιλόλογους, λόγιους και ερευνητές της γλώσσας. Κυρίαρχη θέση ανάμεσα στις λαϊκές δοξασίες, όσον αφορά την ετυμολογία, κατέχουν οι καλικάντζαροι. Οι καλικάντζαροι λοιπόν, σύμφωνα με την αστέρευτη λαϊκή φαντασία, είναι δαιμονικά πνεύματα που κατοικούν στα έγκατα της γης. Όλο τον χρόνο πριονίζουν το δέντρο που βαστάει τη γη, το δέντρο της ζωής, κι όταν μπαίνει το 12ήμερο των Χριστουγέννων (25 Δεκεμβρίου έως 6 Ιανουαρίου), μιας και ο Χριστός τότε είναι αβάφτιστος, ανεβαίνουν πάνω στη γη και κάνουν κάθε είδους σκανδαλιές. Μαγαρίζουν φαγητά και οικιακά σκεύη, πειράζουν τους ανθρώπους, αρπάζουν πράγματα κι ό, τι άλλο βάνει ο δαιμονικός τους νους. Όλα αυτά μέχρι ...