"Ο ΔΑΦΝΙΑΝΟΣ" ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΜΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΛΑΛΟ

  ΡΟΔΑΝΘΗ Η ΚΡΙΤΣΟΤΟΠΟΥΛΑ Καπετανοχώρι η Κριτσά, δεν έσκυψε το κεφάλι στον Τούρκο, και στα σπλάχνα της ανεθράφηκαν παλικάρια αδείλιαστα. Εκεί μεγάλωσε κι η Ροδάνθη, η κόρη του πρωτόπαπα. Γαλουχήθηκε με τις αξίες του τόπου της και με τον λεύτερο αέρα που κατέβαινε απ’ το οροπέδιο Καθαρού. Ήταν το καμάρι της οικογένειάς της μα κι όλου του χωριού. Καθόταν συχνά στον αργαλειό και γλυκοτραγουδούσε. Κάποια φορά περνούσε ένας Αγάς, ο Χουρσίτ, την άκουσε και κουζουλάθηκε. Σκέφτηκε να την κλέψει μα φοβήθηκε τον ξεσηκωμό του χωριού. Σαν πήγε στο κονάκι του, στο Χουμεριάκο, για μέρες δεν μπορούσε να κοιμηθεί, είχε σαφί τη φωνή της Ροδάνθης στ’ αυτιά του. Έστειλε λοιπόν τον Ομέρ, τον έμπιστό του φίλο, να την φέρει. Πήρε αυτός είκοσι παλικάρια και πήγαν στην Κριτσά, ένα πρωί που κάτεχαν πως οι άντρες του χωριού έλλειπαν σε μια κηδεία ενός καλού αγωνιστή. Φτάνουν οι Τούρκοι στο σπίτι του παπά, σπούνε την πόρτα και λένε της παπαδιάς: - Που ‘ναι μωρή η κόρη σου; Ο Χουρσίτης τηνε θέλει. -Δε...

  ΛΙΓΟΣΤΟ ΧΩΜΑ, ΣΠΑΡΜΕΝΟ ΜΕ ΠΕΤΡΕΣ Λιγοστό το χώμα του τόπου μου κι αυτό σπαρμένο με πέτρες. Λίγο το νερό της βροχής που το ‘χει ποτίσει, μα πολύς ο ιδρώτας και το αίμα. Πεινούν τα οζά σε τούτο τον βράχο, μα χοροπηδούν χαρούμενα, ως τα χτυπά ο αέρας που κουβαλά αλμύρα κι έρωτα. Πεινούν τα πουλιά σε τούτα τα ξερόδεντρα, μα κελαηδούν ασταμάτητα, ως ξεπροβάλουν οι πρώτες αχτίδες του ήλιου που κουβαλούν της ψυχής την αμβροσία. Πεινά κι ο άνθρωπος, μα ως θωρεί τα οζά που χοροπηδούν, ως γροικά τα πουλιά που κελαηδούν, χορεύει και τραγουδά χορτασμένος. Με τη φύση, μάνα κι αφέντη, με την αρχέγονη γνώση για σύντροφο, πήραμε την πέτρα, τον ασβέστη, τον κυπάρισσο και στεγάσαμε την ελπίδα μας. Πήραμε το μαλλί από το πρόβατο και ντύσαμε τη γύμνια μας. Πήραμε τον μόσχο, το γαρυφαλλόκαρφο και καλύψαμε την δυσωδία μας. Πήραμε την καρδιά του λιναριού και σκεπάσαμε την αγκάθινη κοιμηθιά μας. Πήραμε το νέφαλο του βαμβακιού και το βάλαμε προσκέφαλό μας. Λιγοστό το χώμα του τόπου μου... Λιγοστό το ...

ΓΙΑ ΤΗ ΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ‘ΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ Σαλεύει ο Λάμπρος στα σοκάκια του χωριού κι έχει κρεμασμένη τη βέργα του στο μπράτσο. Βοσκάκι είναι 17 χρονώ, με κατσαρά μαλλιά, πράσινα μάθια και όψη αγριωπή. Φτάνει έξω από το σχολειό και ακουμπά στο θεόρατο κυπαρίσσι, που στέκει ορθό, άγνωστο για πόσους αιώνες, αφού οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού το βρήκαν εδώ και γύρω του έχτισαν τα κονάκια τους. Μετά από κάμποση ώρα άνοιξε ο δάσκαλος την παλιά, ξύλινη πόρτα του σχολείου και τα κοπέλια, ήσυχα-ήσυχα, βγήκαν στην αυλή. Κοίταξε ο Λάμπρος τον δάσκαλο που φώναζε κρατώντας μια βέργα στη χέρα κι είπε από μέσα του: « Καλά σε λέω ‘γω Μαύρο, εφταγεννημένος ο τράγος μας είσαι, μόνο η προβιά και τα κέρατα σου λείπουνε». Σιμώνει ο Λάμπρος στον δάσκαλο, σηκώνει τη χέρα του και λέει: - Ώρα σου καλή δάσκαλε. -Ίντα θες Λάμπρο, σάλευε στη δουλειά σου. -Δάσκαλε, μια χάρη θέλω. Να κάτσω μέσα, έτσα σε ένα γωνιό, να μάθω κι εγώ πράμα, απου δεν κατέχω ούτε τ’ όνομά μου να γράφω. -Εξέχασες φαίνεται τσι βέργες που ...

  ΤΟΥ ΓΕΝΑΡΙΟΥ ΕΥΩΔΙΕΣ ΚΑΙ ΝΟΣΤΙΜΑΔΕΣ Πώς ρέγομαι να σαλεύω στους λόφους και στους κάμπους του τόπου μου, Γενάρη, απόβροχα, με την πρωινή δροσούλα να μου μαργώνει τα μέλη και τη μυρωδιά της φύσης να μου μαργώνει τον νου. Θεριό ανήμερο ο Γενάρης, με χιόνια και με μπόρες μάχεται να χαλάσει τον κύκλο της φύσης, μ’ αυτή ανίκητη, ήδη έχει απλώσει το πράσινο πέπλο της παντού και δεν θ’ αργήσει να γεννήσει αθούς και καρπούς. Μες στο πράσινο τούτο πέπλο θα βρεις ευωδιές και νοστιμάδες που κάθε τέτοια εποχή γεμίζουν το λιτό τραπέζι της φάρας μας. Πρωταγωνιστές στο τραπέζι αυτό είναι τα γιαχνερά χόρτα. Τα ευωδιαστά αυτά ιάματα της γης, είναι πολλά κι έχουν ονόματα που μας καλούν να πατήσουμε στα χνάρια τους και να κλουθήσουμε τη στράτα της ιστορίας τους. Μάραθο : Το σπουδαιότερο από τα βρώσιμα χόρτα. Άγνωστης ετυμολογίας, το όνομα του έχει βρεθεί σε πινακίδες Γραμμικής Β΄. Περιοχές σε όλη την Ελλάδα οφείλουν το όνομά τους σε τούτο το βοτάνι, με σημαντικότερη την ιστορική περιοχή του Μαρα...